Anattalakkhana Suttam

Yantam sattehi dukkhena ñeyyam anattalakkhaṇam
Attavādattasaññāṇam sammadeva vimocanam
Sambuddho tam pakāsesi diṭṭhasaccāna yoginam
Uttarim paṭivedhāya bhāvetum ñāṇamuttamam
Yantesam diṭṭhadhammānam ñāṇenupaparikkhatam
Sabbāsavehi cittāni vimuccimsu asesato
Tathā ñāṇānussārena sāsanam kātumicchatam
Sādhūnam atthasiddhattham tam suttantam bhaṇāma se
Evam me sutam:
Ekam samayam Bhagavā Bārāṇasiyam viharati Isipatane Migadāye.
Tatra kho Bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi:
Rūpam bhikkhave anattā, rūpañca hidam bhikkhave attā abhavissa,
nayidam rūpam ābādhāya samvatteyya, labbhetha ca rūpe, “Evam me
rūpam hotu, evam me rūpam mā ahosī” ti. Yasmā ca kho bhikkhave
rūpam anattā, tasmā rūpam ābādhāya samvattati, na ca labbhati rūpe,
“Evam me rūpam hotu, evam me rūpam mā ahosī” ti.
Vedanā anattā, vedanā ca hidam bhikkhave attā abhavissa, nayidam
vedanā ābādhāya samvatteyya, labbhetha ca vedanāya, “Evam me
vedanā hotu, evam me vedanā mā ahosī” ti. Yasmā ca kho bhikkhave
vedanā anattā, tasmā vedanā ābādhāya samvattati, na ca labbhati
vedanāya, “Evam me vedanā hotu, evam me vedanā mā ahosī” ti.
Saññā anattā, saññā ca hidam bhikkhave attā abhavissa, nayidam
saññā ābādhāya samvatteyya, labbhetha ca saññāya, “Evam me saññā
hotu, evam me saññā mā ahosī” ti. Yasmā ca kho bhikkhave saññā
anattā, tasmā saññā ābādhāya samvattati, na ca labbhati saññāya,
“Evam me saññā hotu, evam me saññā mā ahosī” ti.
Sankhārā anattā, sankhārā ca hidam bhikkhave attā abhavissamsu,
nayidam sankhārā ābādhāya samvatteyyum, labbhetha ca sankhāresu,
“Evam me sankhārā hontu, evam me sankhārā mā ahesun” ti. Yasmā ca
kho bhikkhave sankhārā anattā, tasmā sankhārā ābādhāya samvattanti,
na ca labbhati sankhāresu “Evam me sankhārā hontu, evam me sankhārā mā ahesun” ti.
Viññāṇam anattā, viññāṇañca hidam bhikkhave attā abhavissa,
nayidam viññāṇam ābādhāya samvatteyya, labbhetha ca viññāṇe
“Evam me viññāṇam hotu, evam me viññāṇam mā ahosī” ti. Yasmā ca
kho bhikkhave viññāṇam anattā, tasmā viññāṇam ābādhāya samvattati,
na ca labbhati viññāṇe, “Evam me viññāṇam hotu, evam me viññāṇam
mā ahosī” ti.
Tam kim maññatha bhikkhave, rūpam niccam vā aniccam vāti?
Aniccam bhante.
Yam panāniccam, dukkham vā tam sukham vāti?
Dukkham bhante.
Yam panāniccam dukkham viparināma-dhammam, kallam nu tam
samanupassitum “Etam mama, esohamasmi, eso me attā” ti?
No hetam bhante.
Tam kim maññatha bhikkhave, vedanā niccā vā aniccā vāti?
Aniccā bhante.
Yam panāniccam, dukkham vā tam sukham vāti?
Dukkham bhante.
Yam panāniccam dukkham viparināma-dhammam, kallam nu tam
samanupassitum “Etam mama, esohamasmi, eso me attā” ti?
No hetam bhante.
Tam kim maññatha bhikkhave, saññā niccā vā aniccā vāti?
Aniccā bhante.
Yam panāniccam, dukkham vā tam sukham vāti?
Dukkham bhante.
Yam panāniccam dukkham viparināma-dhammam, kallam nu tam
samanupassitum “Etam mama, esohamasmi, eso me attā” ti?
No hetam bhante.
Tam kim maññatha bhikkhave, sankhārā niccā vā aniccā vāti?
Aniccā bhante.
Yam panāniccam, dukkham vā tam sukham vāti?
Dukkham bhante.
Yam panāniccam dukkham viparināma-dhammam, kallam nu tam
samanupassitum “Etam mama, esohamasmi, eso me attā” ti?
No hetam bhante.
Tam kim maññatha bhikkhave,viññāṇam niccam vā aniccam vāti?
Aniccam bhante.
Yam panāniccam, dukkham vā tam sukham vāti?
Dukkham bhante.
Yam panāniccam dukkham viparināma-dhammam, kallam nu tam
samanupassitum “Etam mama, esohamasmi, eso me attā” ti?
No hetam bhante.
Tasmā tiha bhikkhave yankiñci rūpam atītānāgata-paccuppannam
ajjhattam vā bahiddhā vā oḷārikam vā sukhumam vā hīnam vā paṇītam
vā yandūre santike vā, sabbam rūpam “Netam mama, nesohamasmi, na
me so attā” ti evametam yathābhūtam sammappaññāya daṭṭhabbam.
Yā kāci vedanā atītānāgata-paccuppannā ajjhattā vā bahiddhā vā
oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā yā dūre santike vā, sabbā
vedanā “Netam mama, nesohamasmi, na me so attā” ti evametam
yathābhūtam sammappaññāya daṭṭhabbam.
Yā kāci saññā atītānāgata-paccuppannā ajjhattā vā bahiddhā vā
oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā yā dūre santike vā, sabbā
saññā “Netam mama, nesohamasmi, na me so attā” ti evametam
yathābhūtam sammappaññāya daṭṭhabbam.
Ye keci sankhārā atītānāgata-paccuppannā ajjhattā vā bahiddhā vā
oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā ye dūre santike vā, sabbe
sankhārā “Netam mama, nesohamasmi, na me so attā” ti evametam
yathābhūtam sammappaññāya daṭṭhabbam.
Yankiñci viññāṇam atītānāgata-paccuppannam ajjhattam vā
bahiddhā vā oḷārikam vā sukhumam vā hīnam vā paṇītam vā yandūre
santike vā, sabbam viññāṇam “Netam mama, nesohamasmi, na me so
attā” ti evametam yathābhūtam sammappaññāya daṭṭhabbam.
Evam passam bhikkhave sutvā ariyasāvako rūpasmim pi nibbindati,
vedanāya pi nibbindati, saññāya pi nibbindati, sankhāresu pi
nibbindati, viññāṇasmim pi nibbindati, nibbindam virajjati, virāgā
vimuccati, vimuttasmim “Vimuttam” iti ñāṇam hoti, “Khīṇā jāti,
vusitam brahmacariyam, katam karaṇīyam, nāparam itthattāyā” ti
pajānātī ti.
Idamavoca Bhagavā. Attamanā pañcavaggiyā bhikkhū Bhagavato
bhāsitam abhinandum. Imasmiñca pana veyyākaraṇasmim
bhaññamāne pañcavaggiyānam bhikkhūnam anupādāya āsavehi
cittāni vimuccimsūti.
Anattalakkhaṇa Suttam niṭṭhitam